Ḥmed Ḥamum, seg uselmed n tutlayt-is ɣer tira s teqbaylit

,

Ḥmed Ḥamum ilul deg tefsut, ass n 04 di meɣres n useggas 1955, deg taddert n Tqerbust{Takervouzt}, taɣiwant n Uɣbalu{Aghbalou}, deg ugezdu n Tubiret{Bouira}.

D winn yeslemden tutlayt-is yerna d ameɣnas n tmagit. Yella d aɛeggal deg umussu n ufraniman n tmurt n yiqbayliyen. Rnu ɣer waya, d winn i d-yekkren deg umussu adelsan, akken daɣ i yekki deg waṭas n leqdicat, d tigawin i d-yettilin deg tmurt Taqbaylit.

Yebda amahil-ines d aselmad n tutlayt taɛṛabt deg uswir amenzu. Yekka deg-s azal n 18 n yiseggasen. Maca asmi ldint tewwura, tekcem tutlayt d yidles Amaziɣ ɣer uɣerbaz, dinn dinn i yeǧǧa aselmed n taɛṛabt. Ibeddel tawsit. Yelha-d d uselmed n tutlayt-is, deg uɣerbaz alemmas n umeɣras Tazaɣart Ɛacur{Tazaghart Achour}. Ɣur-s azal n ṭam (8) n yiseggasen segmi yeffeɣ tastaɣt{Retraite}.

D azal-nni i yefka i tsekla, i t-yeǧǧan ad yaru, ad d-yesuffeɣ kraḍ (3) n yidlisen n tmucuha s tutlayt-is. D idlisen i d-yeffɣen s wunuɣen. D netta i ten-yezzuzren deg temkerḍiyin n tmurt n Yiqbayliyen, ama di Bgayet, Tubiret, neɣ Tizi Wezzu.

Yefka daɣen azal d ameqqran i tsuqilt seg tutlayin tiberraniyin ɣer tutlayt taqbaylit. D aya i t-yezzuɣṛen ad yessuqel tullist n unaggal afransis i yettwasnen deg unnar n tsekla deg umaḍal « Guy De Maupassant ».

Tazwert n udlis amenzu iga-tt uduktur n tsekla taqbaylit mass Kamal Buɛmaṛa, ma d adlis wiss sin iga-as-tt uselmad n tesga n Bgayet mass Mulud Qurdac. Adlis-ines « Aḥeggan n wakli » iga-as tasuqilt seg teqbaylit ɣer tefransist mass Ḥafiḍ Besɛudi.

Deg useggas n 2014 mi d-iberreḥ ummusu n MAK s tefranin ɣef wannay ara terfed tmurt taqbaylit, s yiwen n wawal i d-yefka-d axxam-is deg Tqerbust, llant-d dinn tefranin. Akken daɣ i yella yezzuzur tasɣunt « TIZIRI » n Tiddukla n Imaziɣen n Biljik{Belgique}, i ɣef yella d aqerru umeɣnas ameqqran mass Crif Ḥamdis.

Idlisen i d-yesuffeɣ

  • Aḥeggan n Wakli, 2005.
  • Tamacahut n temqeṛqeṛt, 2005.
  • Lekdeb imzenneq, 2007.
  • Amenṭri,  d tasuqilt n « Le Vagabond »  n Guy de Maupassant, 2009.

Ugar ayen i d-yesuffeɣ, yura ayen nniḍen, am akken yexdem tisuqilin. Maca ɣef akken i d-yenna deg yiwet n temlilit : « Ugur d tiẓrigin, akked lexṣaṣ n ttawilat iwulmen i wakken ad suffɣeɣ akk ayen uriɣ ».

Mmi-s n Tqerbust, d winn i yettṛuḥun ɣer temliliyin tidelsaanin, yekki deg tikliwin, d leqdicat yemgaraden, ixdem aṭas n temliliyin anda yezzenz idlisen-ines, yemlal d wid t-iḥemmlen. Tettunefk-as tegnit daɣen iga kra n yisaragen.

Isallen ineggura i d-yewwḍen nnan-d belli mass Ḥmed Ḥamum, yuḍen nezzeh. Acku aṭas aya ur d-iban ara.

Ahmed Hamoum
Retrouvez-nous sur notre page @Facebook et sur #Instagram ! Abonnez-vous à notre chaîne ►YouTube