Mraw (10) n yiseggasen ɣef tmettant n waggag Muḥemmed Arkun

,

Γas zrin 10 n yiseggasen ɣef tmettant-ines maca isem-is yedder, yettwaru s yisekkilen n wureɣ deg umezruy n talsa. Mazal ad yidir i tsutiwin ara d-yasen. D yiwen n yitri i d-tefka tmurt n Yiqvayliyen.

Muḥemmed Arkun (Mohammed Arkoun), ilul deg ass n umenzu n furaṛ, aseggas 1928 deg Tewrirt n Mimun, i yeṭṭafaren ass-a taɣiwant n At Yenni i d-yefkan acḥal d azamul i yessulin snernan azal n teqvaylit. Gar-asen yella umussnaw Mulud Mɛemmeri, d unaẓur Yidir.

Yekker-d deg yiwet n twacult d tameqqrant yerna d tigellilt. Deg uɣervaz amenzu n taddart-is i yeɣra, am netta am yilmeẓyen n tallit-is. Ma d aswir-ines n tesnawit ikemmel-it deg temnaḍt n Yihran (Oran).

Syin d afella i yefren ad yelmed tafelsut deg ugezdu n tsekliwin n lezzayer. Kra n wakud ɣer zdat ikemmel tizrawin-ines di la Sorbonne deg tmanaɣt n Fransa (Lpari). Iḥella-d sin igerdasen, yiwen deg ayen yerzan tasekla d tutlayt n taɛravt, deg useggas n 1956. Ma d wayeḍ d aswir n dukṭura deg useggas 1969.

Mmi-s n Tewrirt n Mimun, d yiwen i yettwasnen nezzeh s leqdicat-ines, d yisaragen i ixeddem, d temsirin i d-yettak. D aggag {Intellectuel}, d amaru, d afelsuf, yerna yeqdec d amusnaw deg ayen yerzan asɣan n yinselmen {Islamologue}.

Mas Arkun, d yiwen seg alsanen {Humaniste} i d-turew tmurt n Yiqvayliyen, d win i teddun s wazal {Valeur} n talakt {Laïcité}. D ameɣnas i iqeddcen nezzeh deg adiwen-nni {Dialogues} i d-yettilin gar isɣanen {Religions}, igduden, akked yimdanen.

Yesselmed aṭas deg tesdawin d tesnawiyin yemgaraden di tmurt n Fransa, akked kra n tmura n Turuft. Akken daɣ i yekki deg xilla n tseqquma n yinezzurfa n waṭas n tiddukliwin d tuddsiwin yemxalafen i yevḍan ɣef umaḍal.

Yura aṭas n yidlisen, ama s tefransist, taglizit neɣ taɛravt, ɣef ayen yerzan tasnametti tadeyanit. Tugett nsen ttwasuqqlen ɣer tutlayin nniḍen. Yessaẓreg-d ugar n 25 d adlis iman-is, war widen-nni i d-yeffeɣen d imazdayen {Collectifs}.

Amussnaw Arkun, tcelqef-it lmut deg ass n 14 ctambeṛ, aseggas n 2010, ɣef teɣzi n 82 n yiseggasen deg tudert-is. Tamḍelt-is tella-d ass n 17 di Kazablunka, i yellan di tgelda n Lmeṛṛuk.

D igiman i yerzan ɣer din, i wakken ad twalin i tikelt taneggarut. Ama d imussnawen neɣ d isertiyen, d yimazanen iwunak. Ma d at udavu n lezzayer ṛuḥen s tuffra, ugaden ad ten-i-d-walin leǧnas.

Ass-a ɣas zrin 10 n yiseggasen ɣef lmut-is, mazal ttuɣalent-as tejmilin, ttmagant tezrawin ɣef leqdic-at-is d umecwaṛ-is.
Deg useggas n 2013, Fransa tegzem-itt di ṛṛay, tefka isem n temkeṛdit-nni i yella deg « Mouffetard-Contrescarpe, Paris 5e » i Muḥemmed Arkun. Akken daɣ i d-tlul yiwet n tuddsa tewwi isem-is, tqeddec deg uvrid-is, tewwi isem: Lsas Muḥemmed Arkun i talwit gar yidelsan.

Retrouvez-nous sur notre page @Facebook et sur #Instagram ! Abonnez-vous à notre chaîne ►YouTube