Awal ɣef IFLIS, seg isurifen-is imezwura ɣer isenfaṛen-is i d-iteddun

,

IFLIS d acennay s tutlayt n teqbaylit n taddart n TSENNANT (Tigzirt). Ilul-d ass n 8 deg waggur n furar n useggas n 1970 deg yiflisen. Isem-is aḥeqqani Kamel UXENNIC (s tefransist Kamel OUKHENNICHE).

Isurifen-is imezwura deg ubrid n ccna

D ameẓyan yebda wul-is yettmil ar ccna akked turart n snitra. S snitra-ines tamezwarut yebda yeggar iman-is s annar n tẓuri s wudem unṣib d anaẓur; anda yebda icennu deg tmeɣriwin n d-yettilin di taddart-is akked tuddar n Leqbayel sumata. Maca tazarraɛt-nni n tẓuri yeɣlin deg wul-is, tegger iẓuran, temeqqi, tegemmu, teǧǧuǧeg deg ugama n uẓawan tewwi-t ar sdat nnig wayen akken yessarem si temẓi-s asmi yebda tikli snitra deg ufus-is.1 Deg useggas 1987, asmi yella yeqqar deg tesnawit, yesbedd-d tarbaɛt n ccna akked yimdukal-is yeqqaren yid-s, iswi-nsen d leqdic deg umussu adelsan n tiddukliwin. Leḥrara-nni d-yewwi d yimdukal-is ur teḥbis ara kan din, beggsen ruḥen ɛeddan-d di tedwilt n yicennayen uzekka deg umaṭṭaf wis sin.

Talali n tarbaɛt Tind

Deg useggas n 1993, tlul-d s wudem unṣib tarbaɛt i wumi fkan isem : TIND netta akked sin yimdukal-is Muḥend ḤAMI Mohand Hami d Brahim Ḥammam. Ssawḍen skelsen tasfift-nsen tamezwarut, azwel-ines « Siwa kemm-i-nni », d tasfift i hdan i Muḥend Uyeḥya; anda rran daɣen tajmilt i yineɣmasen akked tlawin Tizdayriyin yettwaɛelqen nnig ujajiḥ n tmes n udabu akked iḥeǧuǧa n rrebrab yesserɣayen deg ugdud. Xas akken d tarbaɛt tamaynut, ulac adellel, ur d-mmugren yiwen ad ten-yessebɣes di tallit anda rrebrab yessufeɣ-d tisuqas-is ɣef wid akk ara yilin mmgal tikta-nsen, maca tarbaɛt tbedd, tecna, tasfift-nsen tufrar-d di ssuq, tewweḍ tameẓẓuɣt n lɣaci, xas ma yella-d ustehzi si tama n uxxam n teẓrigt.

Akemmel di ccna beṛṛa n tarbaɛt

Deg useggas n 1999, yunag ar tmurt n Fransa, yeǧǧa tarbaɛt-is war lebɣi-s, maca ur yeǧǧ ara ccna d snitra-s. Iɣas di leqdic waḥd-s, yebda amεebbar deg yinig d wuguren i as-yezzin, xas akken yessaweḍ yessekles aḍebsi-ines waḥd-es azwel-is « Tifirellest ».

Tifirellest d azamul n yinig, yettruḥu yettuɣal gar tmura n umaḍal. Inig yuɛar mačči dayen isahlen, iseggasen ttemseḍfaṛen alarmi d aseggas n 2009, IFLIS yessekles aḍebsi-ines wis sin, azwel-ines « Nfan warrac ». D aḍebsi n 10 tezlatin, d win d-yettmeslayen ɣef yinig, uguren n yilmeẓyen akked wuguren tettidir tmurt aladɣa tamurt n Leqbayel. Deg-s yerra tajmilt i ucennay Maεtub Lwennas.

S uẓawan-ines ḥlawen yezzuzunen, s imeslayen-ines lqayen yeččuren d taqbaylit IFLIS yerna yessufeɣ-d aḍebsi-ines wis tlata deg useggas n 2015, azwel-ines « Tajmilt i Nnuṛ » deg-s 10 n tezlatin. Nnur yellan d amdakel-is, Nnuṛ yellan d aselmad d ameɣnas. D tizlit ideg-i ccnan waṭas n yicennayen, yal wa yefka-d ṣṣut-is akken ad ticbiḥ tejmilt.

ASEFRU « TAJMILT I NNUR, ASELMAD »

Yella walebɛaḍ
Yella ulac-it
Yella walebɛaḍ
Ulac-it yella
Keččini telliḍ
Ɣur-neɣ ur tefniḍ
Mazal ad tiliḍ
A Mass n At Aɛmara
Nnur d azamul n Leqbayel
Nnur d azamul n yimeɣnasen
Yella walebɛaḍ
Yella ulac-it
Yella walebɛaḍ
Ulac-it yella
S tektiwin teẓẓiḍ
S-yissen i-d-terniḍ
Aẓru-inek i lḥiḍ,
Tebnid i ssur n tmazɣa
S tektiwin teẓẓiḍ
S-yissen i d-terniḍ
Aẓru-inek i lḥiḍ,
Ar ɣur-neɣ tellid lebda
Nnur
Yufrar am zzit ɣef waman
Nnur
Tanemmirt i tinna i t-yurwen
Nnur
D tafat n Yimaziɣen
Nnur
Yufrar am zzit ɣef waman
Ay awal,
Ay awal yekkan deg wawal
A Nnur ay udem n yimmal
Ay awal,
Ay awal yernan awal
A Nnur yegman deg wakal
Tamaziɣt, tamaziɣt, tamaziɣt,
Ar tufat ay imdukal
Tamaziɣt, tamaziɣt, tamaziɣt,
Ar tufat ay amdakel

Yecna isefra n Muḥya, Muḥya i iḥemmel si temẓi-s, yeḍfer lǧerra n uɣanib n tmedyazt-is. Di tliwa n uɣanib-is i d-yettagem isefra i tezlatin-is i wumi yeslusuy aẓawan atrar s wayes ttmeslayen akk imẓawanen n ddunit. Muḥya yekker-d syess, icennu taqbaylit-is. Yal tizlit ad d-naf deg-s ticcert n leqdic n Muḥya, yal aḍebsi nettmagar-it-id di tezlatin-is, yeslalay-it-id am wanza d-yessawalen, di yal tizlit yettuɣal-d ṣṣut-is.

ASEFRU « ASMI ARA D-YEZZI WAḌU »

Ǧǧiɣ tamurt-iw
Wid iyi-iḥemmlen
Ǧǧiɣ imawlan-iw
Ur ten-ṛwint wallen
Di lebḥer nerkeb
Di teflukt n tirga
Aḍu i d-isuḍen
Akk yid-s nedda
Asmi ara d-yezzi waḍu
Yid-s ad d-neddu
Asmi ara tekfu cedda
Ad d-nuɣal merra
Fukkeɣ leqraya
« Diplum » di lǧib-iw
Nwiɣ ad ɣelleteɣ
Ad ttuɣ laɛtab-iw
Tawwurt i ɣer dliɣ
Ad tafeɣ temdel
Mi zzher ur sɛiɣ
Axir ad nerwel
Tamurt ɛzizen
Ḥuccen-tt ɣef uẓar
Deg-s a sserwaten
Zuɣren-tt ar yiɣzer
Nekni s yilmeẓyen
Ur nesɛi leqrar
D acu i aɣ-d-yeqqimen
Ad ncerreg lebḥer
Yewweḍ-d ssfeṛ-iw
Aɛwin ihegga
Imeddukal-iw
Ttraǧun tura
Semmḥ-iyi a yemma
Ḥader ad iyi-t-ɣucceḍ
Lxir-im yeqwa
Aṭas i t-ɛettbeḍ
Wwḍeɣ-d ar Lpari
Tamurt n tirga
Ufiɣ mmi-s n ɛemmi
D amɛellem n lqahwa
Yesterḥeb s-yess-i
D acu ara tesweḍ
Nniɣ-as : « awlidi
Ula deg-i tḥawteḍ
Iɣimi n lqehwa
Nekk ur tennumeɣ
Ttnadiɣ lxedma
D laẓ i lluẓeɣ »
Yenna-k : « ixeddim
Ur cukkeɣ ad tafeḍ
Ma ur « tettkunsumiḍ »
Xas ruḥ ad tefɣeḍ »
Asmi ara tesɛuḍ lullu
Yid-s ad d-nelhu
Asmi ara tebeddel fell-ak
Uɣal-d ar dada-k
Asmi ara tesɛuḍ « l’euro »
Yid-s ad d-nelhu
Asmi ara d-iferreǧ  fell-ak
Uɣal-d ar dada-k
Asmi ara d-yezzi waḍu
Yid-s ad d-neddu
Asmi ara tekfu cedda
Ad d-nuɣal merra

IFLIS ur yeqqim ara kan din, xas uguren yezzin i yicennayen zzin-as ula i netta, uguren usiẓreg yettruẓun ifadden n yinaẓuren, yessefcalen ifadden n wid iqedcen, IFLIS, yerna yessufeɣ-d aḍebsi-ines wis rebεa, deg useggas n 2018, di tmurt n Fransa, azwel-ines : où va le monde. D aḍebṣi n 16 tezlatin yeččuren d isentalen igreɣlanen, deg-s llant tezlatin s tutlayt n tefransist anda d-yezzi i umaḍal deg wayen akk iḍerrun di ddunit ass-a akked tedyanin n rrebrab i yeḍran di tmurt n Fransa, ad naf tizlit : où va ce monde, « tragédieje suis kabyleParis. Parisnovembre 13… d waṭas n yisentalen nniḍen icudden ar tmurt n Leqbayel d teqbaylit, uguren n tmetti, tayri d twennaḍt… ad naf : dda Meẓyan, nnan-iyi, tamurt-iw, a ssimra, tirga mxalfa, tiwizi, tadukli, yemma

Asefru « yemma »

Ayen truḥeḍ ?
Truḥeḍ a yemma ɛzizen
Acu d iyi-d-yeqqimen
Dayen ur kem-ẓẓarrent wallen
Yeggra-d d ilem umkan-im
Limmer imeṭṭi…
Limmer imeṭṭi d-yetterra
Fell-am ad ruɣ i lebda
Lebḥer ad t-terkeb tawla
Ad iluɣ seg yimeṭṭawen-iw
Ruḥ … a tinna ɛzizen fell-i
Ruḥ … iɣsan-im di rreḥma
Ruḥ…  mreḥba s tikci Rebbi
Ruḥ… staɛfu tura
A yemma ɛzizen…
Ulac ayen icban ɣur-m
Acḥal ɛziz yisem-inem
Meqqar, ẓẓay lxir-inem
Lǧennet-iw ddaw uḍar-im
Am rrezg-is…
Am rrezg-is win mi d-teɛfa yemma-s
Ur yettidir s ndama-s
Yal ass yesbur talaba-s
Ad t-temneɛ i yir taswiɛt

Tizlit tragidé cnan deg-s rebεa icennayen igreɣlanen yella gar-asen : Pajaro Canzani n tmurt n Uruggway yecna s tespenyulit, Ruby Landeenn n tmurt n Kalifurya tecna s tegnizit, Sebka n tmurt n Fransa yecna s tefransist. Am yal tikelt, IFLIS yessikiy imẓawanen yetwasnen deg wumaḍal akken ad iseggem akken ilaq tizlatin n uḍebsi-ines; yessemlalay-d ula d icennayen d trebbuεa n tmurt Leqbayel, am wakken yuɣ tannumi; dayen ara d-naf di tezlit tadukli anda tecna terbaεt n tlawin tiliwa akked umedyaz Murad BAKIR.

D aḍebsi ara d-yeffɣen daɣen di tmurt deg waggur-agi n yebrir s uzwel : « A SIMRA » di teẓrigin  » IRATH MUSIC. Deg-s ad ddunt kan 12 n tezlatin, gar-asent : dda Meẓyan, nnan-iyi, tamurt-iw, a ssimra, tirga mxalfa, tiwizi, tadukli.

IḌEBSIYEN-INES

  • -« Siwa kemmini » yeffeɣ-d deg useggas n 1997
  • -« Tifirelest » yeffeɣ-d deg useggas n 2004
  • -« Nfan warrac » yeffeɣ-d deg useggas n 2011
  • -« Tajmilt i Nur » yeffeɣ-d deg useggas n 2015
  • -« A simra » yeffeɣ-d deg useggas n 2018

TIVIDYUTIN

  • « Ahruhu » yeffeɣ-d deg useggas n 2011
  • « UR nessussum ara » yeffeɣ-d deg useggas n 2012
  • « Arrac  » yeffeɣ-d deg useggas n 2013
  • « Ad yezzi wadu » yeffeɣ-d deg useggas n 2014
  • « Tajmilt i Nur » yeffeɣ-d deg useggas n 2015
  • « Ad anruh  » yeffeɣ-d deg useggas n 2016
  • « Novembre 13 » yeffeɣ-d deg useggas n 2017

Yettheggi tizlit l’klip azwel-ines « tagrawla » d-asebter ɣef umezruy n tmurt-nneɣ.

Kamel Iflis
Retrouvez-nous sur notre page @Facebook et sur #Instagram ! Abonnez-vous à notre chaîne ►YouTube