19 n yiseggasen ɣef tmettant n umaru Malek Wari, i iqedcen aṭas ɣef wansayen n Yiqvayliyen

,

Malek Wari {Malek Ouary} Ilul deg wass n 27 deg wayyur n yennayer n useggas 1916, deg Iɣil Ɛli {Ighil Ali}, deg temnaḍt n At Ɛebbas, i d-yefkan tawacult n At Ɛemṛuc, d waṭas nniḍen n wudmawen n tzuṛi. Yekker-d deg twacult d taqbaylit s wansayen-is igejdanen d yidles-ines ameṛkanti. Mass Wari am netta am tezyiwin-is, yekcem ɣer uɣerbaz amenzu n taddert-is, syinn i yebda tirga.

Yeffeɣ-d seg tesdawit s ugerdas n tfelsafit d tsekla, i d-yewwi deg wakud-nni si Lezzayer tamanaɣt. Yebda amahil-is {Travail} d aselmad, maca ur yeqqim ara aṭas deg uḥric-a. Syinn akkin, yekcem ɣer tɣamsa, yeqdec deg umaṭṭaf n Teqbaylit deg tallit-nni.

Isellek-d aṭas n yinzan, timɛayin, isefra d yicewwiqen n tlawin, d ddeqs n wansayen n tgemmi taqbaylit, yekkes-iten-id seg nnger. Yeǧǧa-ten-id d agerruj i tsutiwin n uzekka, imi yura-ten, yesekles-iten deg tesfifin.

Malek Wari yura aṭas ɣef tmeddurt n Yiqbayliyen, ama deg wayen yerzan tumert{lfeṛḥ}, lqerḥ, tagella{učči}, d waṭas n temsal nniḍen.

Malek Wari di Fransa

Deg tallit-nni n ṭṭrad i yerfed tibalizin-is, yewwi abrid ɣer tmurt n Fransa, am netta am waṭas n Yiqbayliyen n tallit-nni i yunagen ɣer din. Deg useggas 1959, i yebda ixeddim di ORTF n yiɣrem n Paris, syin i d-yewwi tastaɣt{Retraite}. Yercel, yerna ikemmel deg ubrid n tɣamsa d tira.

Malek Wari tessaweḍ tmijalt-is di tudrigt{Anonymat} ass n 21 duǧember n useggas 2001, ɣef tudert n 85 n yiseggasen. Yettwamḍel deg tɣiwant n Argelès-Gazost, di tmurt n Fransa.

Idlisen i d-yesuffeɣ

  • « Par les chemins d’émigration, Reportage précédé du Collier; d’épreuves » (tasuqilt si teqbaylit) – deg useggas n 1955;
  • « Le grain dans la meule », (ungal) – deg useggas n 1956;
  • « Le mouton de la fête » (tamacahut) – deg ɣuct 1963;
  • « Poèmes et chants de Kabylie » – deg useggas n 1972;
  • « La montagne aux chacals », (ungal) – deg useggas n 1981;
  • « La robe kabyle de Baya », (ungal) – deg useggas n 2000.

Tijmilin i as-yuɣalen

« Le grain dans la meule », d yiwen seg wungalen n umyaru Malek Wari. Deg useggas n 2007 tga-as tazrawt massa Ǧuheṛ Amḥis Uksel, yerna yeffeɣ-d d adlis ɣer tezṛigin CASBAH, tefka-as azwel « Le prix d’honneur ».

Akken daɣen i t-id-yuder unaẓur amḥaddi n tezlit taqbaylit Ɛebdeṛṛeḥman Leḥlu {Abderrahmane Lahlou}, i yettwassnen s yisem n « Uleḥlu », deg yiwet n tezlit anda yerra tajmilt i Ṭawes Ɛemṛuc{Taos Amrouche}.

Malek Ouary
Malek Ouary, écrivain kabyle.
Retrouvez-nous sur notre page @Facebook et sur #Instagram ! Abonnez-vous à notre chaîne ►YouTube